ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
ՀԱՄԱՅՆՔԻ ԱՆՁՆԱԳԻՐ
ՄԱՐԶԸ
ԼՈՌԻ
ՀԱՄԱՅՆՔԸ
ՏԱՇԻՐ
1.ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԱԿՆԱՐԿ
Տաշիր-Ձորագետի թագավորություն հայտնի է նաև որպես Լոռու թագավորություն կամ Կյուրիկյանների թագավորություն, Բագրատունիների ենթակայության ներքո գտնվող ավատատիրական պետությունմիջնադարյան Հայաստանում։ Թագավորության հիմնադրման վերաբերյալ շրջանառվում են տարբեր թվականներ՝ 966-ից մինչև 988։ Անկում է ապրել 1113 թվականին։ Զբաղեցրել է Մեծ Հայքի Գուգարք նահանգի հարավային և արևելյան հատվածները, ինչպես նաև հյուսիսային Ուտիքը, այդ թվում՝ Գարդմանը և Փառիսոսը։
Հայ պատմագիտության մեջ լայն կիրառություն ունի «Տաշիր-Ձորագետ» պայմանական անվանումը. այն կապված է Վիրահայոց լեռներից սկիզբ առնող Տաշիր և Լոռվա սարահարթում հոսող Տաշիր և Ձորագետ գետերի անվանումների հետ։
Տաշիր-Ձորագետի թագավորությունը հիմնադրվում է Գուգարքում (մասնավորապես՝ Դեբեդ և Աղստև գետերի ավազանների ու հարակից գավառներում) հաստատված Բագրատունիների կրտսեր ճյուղի իշխանները՝ Կյուրիկյանները։ Շուտով վերջիններս կարողանում են օգտվել Հայաստանի ներսում բռնկված ավատատիրական երկպառակությունից և ստեղծել սեփական կիսանկախ պետությունը՝ Տաշիր-Ձորագետի կամ Լոռու թագավորությունը, որը գոյատևում է շուրջ մեկ ու կես դար։
Այնուհետև Տաշիր-Ձորագետի թագավորությունը ընկնում է մոնղոլների և կարակոյունլու ու աղկոյունլու թուրքմենական պետությունների մեջ, իսկ պարսկական տիրապետության շրջանում Վրացական թագավորության կազմի մեջ: 1801 թ․-ին Վրաստանի և Հայաստանի հյուսիս-արևելյան հատվածի հետ միանում է Ռոմանովների ռուսական կայսրությանը, որպես Թիֆլիսի նահանգի Լոռի-Բորչալուի գավառի, 1919-20 թվականներին՝ Լոռու «Չեզոք գոտու» մեջ։
Վորոնցովկա
Վորոնցովկան հիմնադրվել է 1844թ.-ին Ռուսական Կայսրության կառավարության կարգադրությամբ Սարատովի մարզից այստեղ տեղափոխված ռուսների կողմից և Կովկասի փոխարքայի անունով կոչվել է Վորոնցովկա և մինչև Հայաստանում խորհրդային կարգեր հաստատվելը և նոր շրջանի ստեղծվելը, տարածքը կազմել է Փամբակ-Լոռու գավառի Վորոնցովկա գավառամասը։
Կալինինո
Կալինինո է վերանվանվել 1935 թ․-ին հեղափոխական գործիչ Կալինինի անունով։ 1961 թ.-ին դարձել է քաղաքատիպ ավան, իսկ 1983 թ դասվել է Հայաստանի քաղաքների շարքին։
Կալինինոյի շրջանի տարածությունը կազմել է 690 կմ2 է, բնակչությունը 39,1 հզ․ (1987), խտությունը՝ 56,5 մարդ/կմ2։ Սահմանակից է եղել Վրաց․ ՍՍՀ–ին։ Ունեցել է 1 քաղաք (Կալինինո) և 13 գյուղական բնակավայրեր՝ Բլագոդարնոյե, Գետավան, Դեմուրչիլար, էվլու, իլմազլու, Լեռնհովիտ, Կաթնառատ, Կալինինո, Կրուգլայա Շիշկա, Ղարսփսա, Ղարաղալա, Ղզըլդաշ, Ղզըլշաֆտկ, Մեդովկա, Մեծավան, Միխայելովկա, Նորաշեն, Նովոսելցովո, Պետրովկա, Պրիվոլնոյե, Սարատովկա, Սարչապետ, Սարիար, Սովուղբուլաղ։ 1939-1945-ականների Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի մաս կազմած Մեծ Հայրենական պատերազմից անմասն չի մնացել նաև Կալինինոյի շրջանը՝ տալով մեծաթիվ զոհեր։
Տաշիր
Տաշիր է վերանվանվել 1991 թ. Տաշիր գավառի անունով։
1990-ական թթ․, ինչպես հանրապետության մյուս տարածաշրջաններում, Տաշիրում ևս ստեղծվում է ծանր սոցիալ-տնտեսական իրավիճակ, որը բացասաբար է ազդում տարածաշրջանի զարգացման վրա։
Սկսվում է զանգվածային արտագաղթ, հիմնականում հետսովետական երկրներ՝ Ռուսաստան․ Բելոռուս, Ուկրաինա, Ղազախստան, Լատվի և Լիտվիա։ Իրավիճակը սկսում է կայունանալ 2000-ականներին։
Կալինինո շրջանի վարչական կենտրոնը: Բնակավայրը հիմնադրվել է 1844թվականին ռուսական կայսրության կառավարության կարգադրությամբ` հիմնականում Սարատովի մարզից այստեղ տեղափոխված ռուսների և աքսորված ռուս մոլոկանների կողմից և Կովկասի փոխարքայի անունով կոչվել է Վորոնցովկա: 1935 թվականին վերանվանվել է Կալինինո հեղափոխական գործիչ Կալինինի անունով: 1961 թվականից դարձել է քաղաքատիպ ավան, իսկ 1983 թվականից դասվել Հայաստանի քաղաքների շարքին: Տաշիր է վերանվանվել 1991թվականին:
2017-թ․-ին Տաշիր համայնքը խոշորցվում է, ընդգրկելով 1 քաղաքային (Տաշիր) և 11 գուղական բնակավայրեր։
Եվս մեկ անգամ համայնքը խոշորանում է 2022թ-ին, իր մեջ ներառելով Տաշիր, Մեծավան և Սարչապետ խոշորացված համայնքները։ Տաշիր համայնքի կազմում այսօր կա մեկ քաղաքային (Տաշիր) և 23 գյուղական բնակավայր։
2.ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ՆԿԱՐԱԳԻՐ
Տաշիր համայնքը ունի ծովի մակարդակից 1500 մետր բարձրություն:
Տաշիրի հեռավորությունը մարզկենտրոնից 52 կմ է, հեռավորությունը մայրաքաղաքից 163 կմ: Տաշիրով է անցնում միջպետական նշանակության Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր-Վրաստան մայրուղին: Տաշիրը մարզի 2-րդ այլընտրանքային հնարավորությունն է Վրաստանի Հանրապետություն դուրս գալու համար:
Տարածքը ընդգրկում է Լոռվա դաշտի մեծ մասն ու շրջակա լեռնաշղթաների կից լանջերը։ Ռելիեֆը հիմնականում հարթավայրային է։ Արևմուտքում Ջավախքի, հյուսիսում և արևելքում Վիրահայոց լեռներն են։ Առավելագույն բարձրությունը 3196մ է (Աչքասար լ․)։ Տարածված են լեռնատափաստանային և լեռնամարգագետնային լանդշաֆտները։ Կան շինանյութերի և բազմամետաղային հանքավայրեր։ Տաշիրով հոսում է Տաշիր գետը, որը միախառնվելով Ձորագետին, լցվում է Դեբետ գետ:
Մերձալպյան և ալպյան գոտին ունի աղքատ կենդանական աշխարհ, որի պատճառը բնակլիմայական աննպաստ պայմաններն են: Այստեղ հանդիպում են լեռնային տափաստաններին բնորոշ կենդանիներ` աղվես, գայլ, նապաստակ, դաշտամուկ: Անասնապահության զարգացման հետևանքով այստեղ շատ են թափանցում գայլերը, որոնք վտանգավոր են անասունների համար: Թռչուններից տարածված է արագիլը։
3.ՀԱՄԱՅՆՔԻ ԿԼԻՄԱՅԱԿԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ
Կլիման բարեխառն է, հունվարի միջին ջերմաստիճանը՝ –4° C –ից մինչև – 12°C, հուլիսինը՝ 8–16°C, տարեկան տեղումները՝ 600–800 մմ, վեգետացիայի շրջանը՝ 60– 150 օր։
4.ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
1. Համայնքում ընդգրկված բնակավայրերը և դրանց հեռավորությունը համայնքի կենտրոնից
1.1) Լեռնահովիտ
1.2) Կաթնառատ
1.3) Սարատովկա
1.4) Բլագոդարնոյե
1.5) Նովոսելցովո
1.6) Մեղվահովիտ
1.7) Դաշտադեմ
1.8) Մեդովկա
1.9) Գետավան
1.10) Նորամուտ
1.11) Կրուգլայա Շիշկա
1.12) Սարչապետ
1.13) Արծնի
1.14) Ապավեն
1.15) Նորաշեն
1.16) Պրիվոլնոյե
1.17) Պետրովկա
1.18) Ձորամուտ
1.19) Գոգավան
1.20) Մեծավան
1.21) Միխայլովկա
1.22) Ձյունաշող
1.23) Պաղաղբյուր
10,4 կմ
15,9 կմ
5.2 կմ
11.6 կմ
9.4 կմ
13.2 կմ
10.2 կմ
7.6 կմ
9.5 կմ
15 կմ
8.1կմ
14.9կմ
14.8կմ
15.2կմ
11.3կմ
15.5կմ
8.4կմ
10.6կմ
11.9կմ
6.6կմ
16.4կմ
22.2կմ
2. Նախկին (ՀԽՍՀ) վարչական շրջանի անվանումը
3.Համայնքի կենտրոնի հեռավորությունը՝
3.1) մայրաքաղաքից (կմ)
163
3.2) մարզկենտրոնից (կմ)
52
3.3) պետական սահմանիցուղիղ գծով (կմ)
10
3.4) նախկին շրջկենտրոնից (կմ)
0
3.5) միջպետական նշանակության ավտոճանապարհից (կմ)
3.6) երկաթուղային կայարանից (առկայության դեպքում) (կմ)
4.Համայնքի կենտրոնի բարձրությունը ծովի մակերևույթից (մ)
1500
5.Համայնքի վարչական տարածքը (քառ. կմ/հա)
68882,04 հա
6․Սահմանակից համայնքների անվանումները
Լոռի Բերդ, Ստեփանավան, Ալավերդի, Աշոցք
7.Համայնքապետարանի էլեկտրոնային փոստի հասցեն
tashirhamaynq@gmail.com
8. Համացանցային պաշտոնական կայքի հասցեն
tashircity.am
9.Համայնքի ղեկավարի հեռախոսահամարը
0254-2-22-41
10. Համայնքապետարանի հեռախոսահամարը
0254-2-21-68
11․Համայնքի հեռախոսային կոդը
0254
12․Համայնքում փոստային բաժանմունքի առկայությունը(այո, ոչ), քանակը
այո, 2
13.Համայնքապետարանի փոստային դասիչը
2101
14.Հաստատված գլխավոր հատակագծի առկայությունը (այո, ոչ)
այո
15. Քաղաքացիների սպասարկման գրասենյակի առկայությունը (այո, ոչ)
5.ԲՆԱԿՉՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԿԱԶՄԸ
2025թ.
1. Մշտական բնակչության թվաքանակը
12097
2. Գրանցված ծնունդների քանակը
32
2.Մահացության դեպքերի քանակը
6
3.Ամուսնությունների քանակը
17
4. Ամուսնալուծությունների քանակը
5
5. Տնային տնտեսությունների թիվը
2911
6. Ընտանեկան նպաստ ստացող տնային տնտեսությունների քանակը
963
7. Կենսաթոշակառուների քանակը
2615
8. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց քանակը
168
6.ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ, ԿՐԹԱԿԱՆ, ՄԱՐԶԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
01.01.2025թ.
1. Գրադարանների քանակը
1
2. Արվեստի դպրոցների քանակը
3. Երաժշտական դպրոցների քանակը
4. Նախադպրոցական հիմնարկների քանակը
5. Հանրակրթական դպրոցների քանակը
19
6. Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) ուսումնական հաստատությունների քանակը
7. Միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատությունների քանակը
8. Բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների քանակը
9. Մարզադպրոցների քանակը
7.ԲՆԱԿԵԼԻ ՖՈՆԴ
1. Համայնքի բնակարանային ֆոնդի ընդհանուր մակերեսը (մ2)
326472
2. Բազմաբնակարան շենքերի ընդհանուր թիվը
40
3. Բնակելի տների (առանձնատների) ընդհանուր թիվը
4807
8.ՀՈՂԱՅԻՆ ՖՈՆԴ ԵՎ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ
1. Գյուղատնտեսական նշանակության հողեր (հա)
5771,26
2.Բնակավայրերի հողեր (հա)
479,46
3.Արդյունաբերական, ընդերք օգտագործման և այլ արտադրական նշանակության օբյեկտների
125,08
4.Էներգետիկայի, տրանսպորտի, կապի, կոմունալ ենթակառուցվածքների օբյետներ
35,53
5.Հատուկ նշանակության
208,39
6.Հատուկ պահպանվող տարածքների
35,73
7.Անտառային
891,63
8.Ջրային
77,34
9.Խոշոր եղջերավոր անասունների գլխաքանակը
3354
10. Մանր եղջերավոր անասունների (ոչխար և այծ) գլխաքանակը
360
11. Խոզերի գլուխաքանակը
309
12. Գյուղատնտեսական տեխնիկա
3
12.1 տրակտորներ (քանակը)
12.2 կոմբայններ (քանակը)
13. Գյուղացիական տնտեսությունների թիվը
264
9.ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔՆԵՐ
1. Էլեկտրական ենթակայանների քանակը
83
2. Համայնքում գազիֆիկացման առկայությունը (այո, ոչ)
3. Համայնքում աղբավայրի առկայությունը (այո, ոչ)
ոչ
4. Գերեզմանատան առկայությունը համայնքում (այո, ոչ)
5. Համայնքային ենթակայության ճանապարհների ընդհանուր երկարությունը (կմ)
57,6
6. Կոմունալ և ճանապարհաշինական տեխնիկայի առկայությունը
6.1 Ինքնաթափ բեռնատար մեքենաների քանակը
87
6.2 Էքսկավատորների քանակը
6.3 Թրթուրավոր տրակտորների քանակը
6.4 Գրեյդերների քանակը
6.5 Աղբատար մեքենաների քանակը
2
6.7 Բազմաֆունկցիոնալ կոմունալ մեքենաների քանակը
6.8 Վակումային փոշեկուլ մեքենաների քանակը
6.9 Ավտոաշտարակների քանակը
7. Համայնքի տարածքով անցնող միջպետական և հանրապետական նշանակության ավտոճանապարհների ընդհանուր երկարությունը (կմ)
41
8. Համայնքի տարածքում գործող առևտրային բանկերի մասնաճյուղերի առկայությունը (այո, ոչ) և դրանց քանակը
այո․3
9. Ներհամայնքային երթուղիների առկայությունը (այո, ոչ)
10.ՏԵՂԱԿԱՆ ԻՆՔՆԱԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐ
1.Համայնքապետարանի աշխատողների թվաքանակը,
որից՝
1.1 համայնքային ծառայողներ
42
26
2.Վարչական ղեկավարների թվաքանակը
3. Ավագանու անդամների օրենքով սահմանված թվաքանակը
21
4. Ավագանու անդամների փաստացի թվաքանակը
16
11. ՀԱՄԱՅՆՔԻ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
Հիմնախնդիրը (նկարագրությունը)
Ակնկալվող լուծումը և լուծման ժամկետները
Ժամանակակից ստանդարտներին համապատասխան աղբավայրի, վերամշակման կետերի բացակայություն։
Որպես խնդրի լուծում առաջարկվում է կառուցել աղբավերամշակման կետ՝ վերամշակելով տեսակավորված աղբը։
Ներհամայնքային անբարեկարգ ճանապարհներ։
Սուբվենցիոն ծրագրերով և կառավարության աջակցությամբ՝ ասֆալտապատել և սալարկել Տաշիր համայնքի ներբնակավայրային և միջբնակավայրային ճանապարհները։
Ներբնակավայրային և ներքաղաքային տրանսպորտի բացակայություն։
Պետության և դրամաշնորհների աջակցությամբ ձեռք բերել համապատասխան տրանսպորտային միջոցներ և ներդնել ցանցում։
Ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի կառուցում/նորոգում։
Սուբվենցիոն և դրամաշնորհների միջոցով վերանորոգել / կառուցել ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերը։
Տուրիստական ենթակառուցվածքների ստեղծում։
Համայնքի տարածքում, առկա ենթակառուցվածքները ընդլայնել և ստեղծել նորերը։
ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԻ ԱՆՁՆԱԳԻՐ
ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԸ
ԲԼԱԳՈԴԱՐՆՈՅԵ
ԳյուղըգտնվումէՍևաբերդգետակիձախափին, Տաշիրքաղաքից 10 կմհարավ-արևմուտք: Հիմնադրվելէ 1907-1908 թվականներինԿիրիլանունովռուսմոլոկանիկողմիցևկոչվելէԿիրիլովկա: ՀետագայումգյուղնանվանելենԲլագոդարնոյե:Սկզբնականշրջանումեղելէռուսաբնակ: Ներկայումսգյուղիբնակիչներըհայերեն: 2017թվականից մտնում է Տաշիր համայնքի կազմի մեջ։
Բնակչությունը՝ 274
Հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 60կմ
Բարձրությունը ծովի մակերեսից՝ 1615 մ
Տնային տնտեսությունների թիվը՝ 61
Գյուղը գտնվում է Սևաբերդ գետակի ձախ ափին, Տաշիր քաղաքից 10 կմ հարավ-արևմուտք
3.ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԻ ԿԼԻՄԱՅԱԿԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ
Կլիման բարեխառն է, ձմեռը՝ երկարատև ու ցրտաշունչ, ամառը՝ զով:
1. Նախկին (ՀԽՍՀ) վարչական շրջանի անվանումը
Բլագոդարնոյե
2. Բնակավայրի հեռավորությունը՝
2.1) համայնքի կենտրոնից (կմ)
2.2) մայրաքաղաքից (կմ)
173
2.3) մարզկենտրոնից (կմ)
62
2.4) պետականսահմանիցուղիղ գծով (կմ)
11
2.5) նախկինշրջկենտրոնից(կմ)
2.6) միջպետականնշանակությանավտոճանապարհից (կմ)
2.6) մոտակաերկաթուղայինկայարանից (կմ)
4. Բնակավայրիբարձրությունըծովիմակերևույթից (մ)
1615
5. Բնակավայրիվարչականտարածքը (քառ. կմ/հա)
3615,6
6․Սահմանակից համայնքների և/կամբնակավայրերիանվանումները
Տաշիր, Կաթնառատ, Մեղվահովիտ
7. Բնակավայրի վարչական ղեկավարի հեռախոսահամարը
098787225
8․Բնակավայրումփոստային բաժանմունքի առկայությունը(այո, ոչ), քանակը
Այո, 1
9.Հաստատված գլխավոր հատակագծի առկայությունը (այո, ոչ)
10. Քաղաքացիներիսպասարկմանգրասենյակիառկայությունը (այո, ոչ)
274
61
6. Ընտանեկաննպաստստացողտնայինտնտեսություններիքանակը
13
36
6. Նախնականմասնագիտական (արհեստագործական) ուսումնականհաստատություններիքանակը
7. Միջինմասնագիտականուսումնականհաստատությունների քանակը
8. Բարձրագույն ուսումնական հաստատություններիքանակը
1. Բնակավայրիբնակարանայինֆոնդիընդհանուրմակերեսը(մ2)
5475
3. Բնակելիտների (առանձնատների) ընդհանուրթիվը
72
3465,67
29,66
3. Արդյունաբերական, ընդերքօգտագործմանևայլարտադրականնշանակությանօբյեկտների
10,41
4. Էներգետիկայի, տրանսպորտի, կապի, կոմունալենթակառուցվածքներիօբյետներ
5,24
2,21
6. Հատուկպահպանվողտարածքների
3,06
7. Անտառային
82,88
8. Ջրային
16,50
374
10. Մանրեղջերավորանասունների (ոչխարևայծ) գլխաքանակը
241
8
12.1տրակտորներ (քանակը)
12.2կոմբայններ (քանակը)
2. Բնակավայրիգազիֆիկացման առկայությունը (այո, ոչ)
3. Բնակավայրիաղբավայրի առկայությունը (այո, ոչ)
4. Բնակավայրումգերեզմանատան առկայությունը (այո, ոչ)
5. Ներբնակավայրայինճանապարհների ընդհանուր երկարությունը (կմ)
6.7Բազմաֆունկցիոնալ կոմունալ մեքենաների քանակը
6.8Վակումային փոշեկուլ մեքենաների քանակը
6.9Ավտոաշտարակների քանակը
7. Բնակավայրիտարածքով անցնող միջպետական և հանրապետական նշանակության ավտոճանապարհների ընդհանուր երկարությունը (կմ)
8. Բնակավայրիտարածքում գործող առևտրային բանկերի մասնաճյուղերի առկայությունը (այո, ոչ) և դրանց քանակը
10. Ներբնակավայրային երթուղիների առկայությունը (այո, ոչ)
1. Բնակավայրում համայնքապետարանի աշխատողների թվաքանակը,
2. Բնակավայրիբնակիչավագանուանդամներիթվաքանակը
11. ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԻ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
Գազաֆիկացում
Ակնկալվում է մինչև 2025թ․ սեպտեմբերը
Մշակութային դահլիճի նորոգում, գույքի և համապատասխան պարագաների ձեռք բերում
Ակնկալվում է մինչև 2026թ․
ԴԱՇՏԱԴԵՄ
Դաշտադեմ,գյուղընախկինում ունեցել է Իլմազլու անվանումը, Դաշտադեմ է վերանվանվել 1991 թ.-ին: Բնակիչները եկել են Բաքվից, Շամախիից, Կիրովաբադից և Շահումյանից գաղթած, ինչպես նաև Վրաստանի Ախալքալաքի և Բոգդանովկայի շրջաններից և հարևան համայնքներից: Բնակչությունը`97 մարդ:
Տնային տնտեսությունների թիվը` 44:
Գյուղը գտնվում է Տաշիր քաղաքից 10 կմ հարավ-արևմուտք:
Հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 62կմ,
Հեռավորությունը,Տաշիր,քաղաքից՝10կմ,
Բարձրությունը ծովիմակերևույթից՝1650մ: Կլիման բարեխառն է, ձմեռը` երկարատև ու ցրտաշունչ, ամառը` զով:
Գյուղի մասնագիտացման հիմնական ուղղությունը անասնապահությունն է: Զբաղվում են նաև մեղվաբուծությամ:
Ունի հիմնական դպրոց, բուժկետ:
Կլիման բարեխառն է, ձմեռը երկարատև է ու ցրտաշունչ, ամառը՝ զով։
190
1650
7190,91հա
Ձյունաշող,Մեղվահովիտ,Տաշիր
077-42-03-09
Ոչ
98
44
14
1539,77
129,96
19,51
1,38
0,46
106,16
2,47
328
278
24
գազաֆիկացումը, խմելու ջրագծերի ներքին ցանցի վերանորոգումը,
գյուղատնտեսական մթերքների իրացումը
գյուղ մտնող և գյուղամիջյան ճանապարհների վերանորոգումը
Սարատովկա
Սարատովկա գյուղը հիմնադրվել է 1910 թվականին: Եկատերինա 2-ի ժամանակ վտարված մալականներից Բոգդանով անունով մի մարդ բնակություն է հաստատել այս տարածքում,զբաղվել անասնապահությամբ և այդ մասը անվանել են Բոգդանով խուտոր:
Հետզհետե մոտակա գյուղերից եկել և բնակություն են հաստատել այստեղ:Հետագայում այն
անվանվել է Սարատովկա: Սարատովկա բնակավայրի տարածքում է գտնվում Գետավան գյուղը՝ 24 առանձնատնով:
Սարատովկա բնակավայրը գտնվում է մարզկենտրոնից 45 կմ հեռավորության վրա: Բնակավայրի տարածքը կազմում է 2223,39 հա: Բնակավայրն ունի աշխարհագրական ոչ այնքան բարենպաստ դիրք, ծովի մակարդակից բարձր է 1480 մ , չկան անտառածածկ տարածքներ: Բնակավայրի միջով հոսում է տաշիր գետը:
Բնակավայրի տարածքը գտնվում է կլիմայական ցուրտ գոտում:Ձմեռը ցուրտ է,կայուն և երկարատև:Ձյան ծածկույթն սկսվում է նոյեմբերի վերջից և վերջանում ապրիլի 2-րդ տասնօրյակում: Գարունը երկարատև է և ցուրտ:Ցրտահարությունները միջին տվյալներով վերջանում են մայիսի 2-րդ կեսից:Ամառը կարճ է, զով ու չոր:Աշունը սառն է,առաջին կեսում գերակշռում է քիչ ամպամած ու տաք եղանակը, երկրորդ կեսը փոփոխական է:Աշնանային ցրտահարություններն սկսվում են սեպտեմբերի վերջին և հոկտեմբերի սկզբին:
160
45
1480
2223,39
Նովոսելցովո
099-04-55-50
Այո
298
95
70
11386
134
1841,82
65,05
34,1
73,66
1,71
81,38
125,66
50129
212
146
1. Բնակավայրումհամայնքապետարանիաշխատողներիթվաքանակը,
Ներբնակավայրային ճանապարհների
բարեկարգում:
ՄԵՂՎԱՀՈՎԻՏ
Մեղվահովիտ գյուղը հիմնադրվել է 1896 թվականին, վերաբնակեցվել է 1989 թ.
Ադրբեջանից բռնագաղթված փախստականների, շրջակա գյուղերի և Ջավախքի վերաբնակիչների կողմից։ Գյուղում և շրջակայքում պահպանվել են ամրոց (միջնադար), գյուղատեղիներ, մատուռ, դամբարաններ (մ.թ.ա. 2-րդ-1-ին հազարամյակ), քարայր, կամուրջ, ջրաղացներ, գերեզմանոցներ։
Մեղվահովիտը գյուղական համայնք է Հայաստանի Լոռու մարզում, Լոռի գետի հովտում։Համայնքի կազմում ընդգրկված են Մեղվահովիտ (նախկինում ՝ Ղարաիսա ) և Նորամուտ (նախկինում՝ Ղարաղալա ) գյուղերը։ Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ,երկրագործությամբ և պտղաբուծությամբ։
Ամառը զով է,աշունը մեղմ,ձմեռը ցրտաշունչ է առկա քամիներով,գարունը տեղումնառատ:
164
53
15
1670
7644,65հա
Դաշտադեմ,Բլագոդարնոյե
093079878
121
9
1430
1227
78,36
10,12
2,78
98,62
11,22
561
38
4
Գազաֆիկացման բացակայություն
Կառուցումը ընթացքի մեջ
Ճանապարհի հիմնանորոգում
Մնացյալ հատվածների նորոգում
Նորոմուտի փողոցային լուսավորում
ՄԵԴՈՎԿԱ
Մեդովկան հիմնադրվել է 1828 թվականին ցարական Ռուսաստանի կայսրուհի Եկատերինայի կողմից արտաքսված ռուս մոլոկանների կողմից և մինչև արցախյան ժողովրդական շարժումը բնակեցված էեղել ռուսներով: Նախնիները եկել են Տաշիրից:
Գյուղական համայնք Հայաստանի Լոռու մարզում, հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 44 կմ հյուսիս-արևմուտք: Գտնվում էՏաշիրի տարածաշրջանում, Տաշիր քաղաքից 7 կմհարավ-արևելք:
Կլիման բարեխառն է, ձմեռը երկարատև ու ցրտաշունչ, ամառը՝զով:
Մեդովկա
7
180
55
1560
1462,31
Տաշիր, Լեռնահովիտ, Նորաշեն
093 076753
այո, 1
401
113
12
30
9,048
116
1212,99
64,81
28,41
5,30
9,85
136,52
4,43
713
18
108
92
Ճանապարհների բարեկարգում
Մեդովկա բնակավայրի ներբնակավայրային ճանապարհների սալարկում տուֆ քարով:
ՁՅՈՒՆԱՇՈՂ
Ձյունաշող բնակավայրը գտնվում է Լոռու մարզի Տաշիր համայնքում, անմիջական սահմանակից է Վրաստանին: Ձյունաշողը հիմնադրվել է 1870թ-ին(նախկին անվանումը՝Ղզըլշաֆակ,ավելի վաղ ունեցել է Ջուջաքենդ անունը,Ձյունաշողէ վերանվանվել 1991թ-ին):Ձյունաշող բնակավայրը բնակեցված է եղել մուսուլմաններով (ավելի վաղ թաթարներով) :1989թ.գյուղը վերաբնակեցվել է Ադրբեջանից,հիմնականում Շամախի շրջանի Քերքենջ հայկական գյուղից բռնագաղթված փախստականների կողմից:Գյուղը տեղակայված է Սառնաղբյուր գետիափին՝ծովի մակարդակից 1590մ բարձրության վրա։ Բնակչություննհիմնականում զբաղվում է անասնապահությամբ,կարտոֆիլի և կերային կուլտուրաների մշակությամբ։ Գյուղում կա ընդամենը 1 հուշարձան (եկեղեցի),որը 2002 թ․հաստատվել է ՀՀ կառավարության կողմից, գտնվումէգյուղիեզրինբարձունքիվրա:
2.ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆՆԿԱՐԱԳԻՐ
Ձյունաշողը գտնվում է Հայաստանի Լոռու մարզում՝ մարզկենտրոն Վանաձորից 70կմ հյուսիս-արևմուտք ,Տաշիր քաղաքից 15 կմ հյուսիս-արևմուտք: Գյուղը տեղակայված է Սառնաղբյուր գետի ափին՝ ծովի մակարդակից 1590 մ բարձրության վրա։ Գյուղը հյուսիսից և արևելքից շրջապատված է Վիրահայոց լեռներով: Արևմուտքից շրջապատված է Ջավախքի լեռնալանջերով:Հյուսիսից սահմանակից է Վրաստանի Հանրապետությանը, արևելքից` Մեծավան գյուղը, հարավից` Դաշտադեմ գյուղը, արևմուտքից` Պաղաղբյուր գյուղը:
Գյուղի կլիման ձմռանը ցրտաշունչ է, ուղեկցվում է ուժեղ բքի հասնող քամիներով:
Ամռանը զով է, լինում, հիմնականում անձրևային եղանակ :
1590
1693,97
ՎրաստանիՀանրապ.
Մեծավան,Պաղաղբյուր, Դաշտադեմ
098828654
102
25
5025
115
1423.33
70.06
3.Արդյունաբերական, ընդերքօգտագործմանևայլարտադրականնշանակությանօբյեկտների
17.13
4.Էներգետիկայի, տրանսպորտի, կապի, կոմունալենթակառուցվածքներիօբյետներ
6.Հատուկպահպանվողտարածքների
5.85
150.04
6.74
447
Գյուղմտնողևգյուղամիջյանճանապարհներիվերանորոգում
Բնակավայրի ճանապարհների կապիտալ նորոգում, փողոցների բարեկարգում
ՁՈՐԱՄՈՒՏ
Ձորամուտ բնակավայրը ՀՀԼոռումարզիՏաշիրիտարածաշրջանիգյուղերիցէ: Հիմնադրվելէ 1890-ական թվականներին: Նախկինադրբեջանաբնակգյուղնավելի վաղ ունեցել է Մոլլա Էյուբլու,Մոլլա Էյուբ, Նովրուզ Խարաբա անունները՝ապաԷվլու անունը: 1989թ. վերաբնակեցվել է Ադրբեջանիցբռնիգաղթածփախստականներով և վիրահայերով ևվերանվանվելէՁորամուտ: 2017 թվականի նոյեմբերից խոշորացվել է և հանդիսացել է Սարչապետ խոշորացված համայնքի բնակավայրերից մեկը:
ՁորամուտբնակավայրըգտնվումէՏաշիրքաղաքից 10կմհյուսիս-արևելք: ՍահմանակիցէՎրաստանիՀանրապետությանը: Բարձրությունըծովիմակարդակիցմոտ 1600 մետրէ:
Բնակավայրիռելիեֆըլեռնայինէ: Ձմռանտևողությունը 202 օրէ, իսկամռանը՝ 163 օր:
Կլիմանբարեխառնէ,ձմեռըերկարատևուցրտաշունչ, ամառըզով:Տարեկանմիջինջերմաստիճանը 3.6 0C է, իսկառավելագույնը՝ +280C-ից -300C է: Տարեկանտեղումներիքանակը 700-720 մմէ:
60
729,73
Միխայլովկա,Մեծավան
093-445938
Այո/համայնքի կենտրոնում
525
85
35
15540
580,81
52,22
6,27
2,52
13,54
0,15
71,05
2,58
242
82
Ակնկալվող լուծումը
Մարզկենտրոնը և մոտակա քաղաքները բնակավայրին կապող երթուղիների բացակայություն
Երթուղու ստեղծում հնարավոր միջոցներով
Ջեռուցման հնարավորություն, կենցաղի բարելավում
Գյուղատնտեսական արտադրանքի իրացման հետ կապված դժվարություններ
Սպառման շուկայի ստեղծում
Հողերի ցածր որակ
Արոտավայրերի պակասություն
Գործազրկություն
ԳՈԳԱՎԱՆ
ԳոգավանբնակավայրընախկինադրբեջանաբնակԴեմուրչիլարգյուղնէ,որըհիմնադրվելէ 18-րդդարիվերջերին: Վերաբնակեցվելէ 1989թ. փախստականներովևվիրահայերով: Գոգավանում էգտնվումհայ-վրացականերեքանցակետերիցմեկը՝Գոգավան-Գուգուտիհսկիչ-անցագրայինկետը:
2017 թվականի նոյեմբերից խոշորացվել է և հանդիսանում է Սարչապետ խոշորացված համայնքի բնակավայրերից մեկը: Ձորամուտ և Գոգավան բնակավայրերը ունեն մեկ վարչական ղեկավար, որի նստավայրը Ձորամուտ բնակավայրում է:
Գոգավան բնակավայրը գտնվում է Տաշիր քաղաքից 13 կմհյուսիս-արևելք: Հանդիսանում է սահմանամերձ և սահմանակից է Վրաստանի Հանրապետությանը: Բարձրությունը ծովի մակարդակից մոտ 1570 մետր է: Բնակավայրի ռելիեֆը լեռնային է: Ձմռան տևողությունը 202 օր է, իսկ ամռանը՝ 163 օր:
Կլիման բարեխառն է, ձմեռը երկարատև ու ցրտաշունչ, ամառը զով: Տարեկան միջին ջերմաստիճանը 3.60C է, իսկ առավելագույնը՝ +280C-ից -300C է: Տարեկան տեղումների քանակը 700-720 մմ է:
63
Անցնում է բնակավայրիմիջով
1570
Նորաշեն,Ձորամուտ
Առկա է համայնքի կենտրոնում
75
1260
0.13
Գյուղատնտեսական արտադրանքի իրացման հետ կապված դժվարություններ:
Հողերի ցածր որակ:
Արոտավայրերի պակասություն:
Մարզկենտրոնը և մոտակա քաղաքները բնակավայրին կապող երթուղիների բացակայություն:
Գործազրկություն:
Լոռի
Նորամուտ
Նորամուտ գյուղը հիմնադրվել է 1896 թվականին, վերաբնակեցվել է 1989 թ. Ադրբեջանից բռնագաղթված փախստականների, շրջակագյուղերիև Ջավախքի վերաբնակիչներիկողմից։
Գյուղում և շրջակայքում պահպանվել են ամրոց (միջնադար), գյուղատեղիներ, մատուռ, դամբարաններ (մ.թ.ա. 2-րդ-1-ին հազարամյակ), քարայր, կամուրջ, ջրաղացներ, գերեզմանոցներ։
Նորամուտը գյուղական համայնք է Հայաստանի Լոռումարզում, Լոռի գետի հովտում։
Համայնքի կազմում ընդգրկված են Մեղվահովիտ (նախկինում՝ Ղարաիսա) և Նորամուտ (նախկինում՝ Ղարաղալա) գյուղերը։ Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, երկրագործությամբ և պտղաբուծությամբ։
Ամառը զով է,աշուն մեղմ,ձմեռը ցրտաշունչ է առկա քամիներով,գարունը տեղումնառատ:
166
5822.70
Մեղվահովիտ
980
4249.73
64.24
6.41
11.01
1.12
72.40
22.32
384
Գազաֆիկացմանբացակայություն
Մոտակագազատարիցսնուցում
Նորամուտիփողոցայինլուսավորում
Լեռնահովիտ
Տաշիր բազմաբնակավայր համայնքը կազմավորվել է ըստ <<Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին>> ՀՀօրենքի 2-րդ հավելվածի 2.5-րդ մասի <<Լոռու մարզի համայնքներն ու բնակավայրերը>>ցանկի 8-րդ կետի:Այն ընդգրկումէՀՀԼոռու մարզի Տաշիր քաղաքային,Ապավեն,Արծնի,Բլագադարնոյե,Դաշտադեմ,Լեռնահովիտ,Կաթնառատ,Ձորամուտ,Ձյունաշող,Մեծավան,Միխայիլովկա,Մեդովկա,Մեղվահովիտ,Նորաշեն,Նովոսելցովո,Պաղաղբյուր,Պրիվոլնոյե,Պետրովկա,Սարատովկա,Սարչապետ գյուղական համայնքները:Գյուղը հիմնադրվել է 1822-1823 թվականներին:Գյուղի բնակիչները գաղթել են Մուշից և Էրզրումից:Գյուղն անվանել են Ղարաքիլիսա,հետագայում 1978թվականից Լեռնահովիտ:
Լեռնահովիտ գյուղը գտնվում է Տաշիր քաղաքից 9 կմ հեռավորության վրա:Բարձրությունը ծովի մակարդակից 1650 մ:
Լեռնային Ցածրավանդակ:
Կլիման բարեխառն է ձմեռը երկարատև ու ցրտաշունչ,ամառը՝զով:
Ղարաքիլիսա
172
20
2.5) նախկինշրջկենտրոնից (կմ)
20,68
Սարչապետ,Տաշիր,Մեդովկա,Կրուգլայա Շիշկա,Նորաշեն,Պրիվոլնոյե:
-
1049
388
28
1. Բնակավայրիբնակարանայինֆոնդիընդհանուրմակերեսը (մ2)
66400
1716,7
103,28
11,24
3,07
1,92
221,39
10,54
663
420
11. Խոզերի գլխաքանակը
31
22
Բնակավայրի բոլոր բնակիչներին խմելու ջրով ապահովել
Ջրագծի որոշ հատվածը նորով փոխարինել
Ներբնակավայրային որոշ անմխիթար ճանապարհներ
Ճանապարհների հիմնանորոգում (տուֆ քարով)
ԿԱԹՆԱՌԱՏ
ԿաթնառատգյուղընախկինանվանումըԼոռ-սովխոզ/Լոռուտոհմայինբուծարան/
հիմնադրվելէնախորդդարի 20-ականթվականներինՇվեցարացի <<Գրաֆ-Գոտլիքի
կալվածքի>>հիմանվրա: Տարբերհեղինակներինկարագրությանհայաձայն ՇվեցարիացիԳրաֆ-ԳոտլիբըիրընկերներԶեգենթաուերիևԲուշիհետԼոռվաայսգեղատեսիլվայրումհիմնադրելենիրենցֆերմաներըորտեղպահելենձիերևխ. ե. ա.-ից` կովեր: Ֆերմաներումաշխատողներըեղելենշրջակայքիբնակիչներըովքերհիմնականումեկելենընտանիքներովևբնակությունհաստատելտարածքում: ԲնակությունենհաստատելնաևգախթականներիընտանիքներևՍտեփանավանի <<Ամերիկյանորբանոցում»> մեծացածթուրքականջարդերիցփրկվածերեխաներ : ՈրոշժամանակհետոԶեգենթաուերըևԲուշըիրենցմասնաբաժիններընվիրաբերելովԳրաֆ-ԳոտլիբինհեռացելենՀայաստանից: ԳրաֆԳոտովբըկենտրոնացրելէիրֆերմաներըներկայիսգյուղիտարածքում: Սովետականացումիցհետոբնակավայրից
հեռանումէնաևԳրաֆ-ԳոտլիքըթողնելովֆերմաներըորիհիմանվրաէլստեղծվումէԼոռուսովխազըհետագայումԼոռվատոհմայինբուծարանըիսկ 80-ականթվականներիցտնտեցությունըվերանվանվելէԿաթնառատ:
ԿաթնառատգյուղըգտնվումէԼոռումարզիվարչականտարածքում, Տաշիրի
տարածաշրջանում: ԳյուղիտարածքովէհոսումՁորագետգետիգլխավորվտակը"
Կամենկան: Կամենկագետիցդեպիհարավգյուղըսահմանակիցէ 3 գյուղերի
" Բլագոդարնոե, Նավասելցովո,Կաթնաղբյուր և Տաշիր քաղաքին: ՄարզկենտրոնՎանաձորքաղաքիցգյուղըգտնվումէ 68 կմ, Երեվանքաղաքից 180 կմ, ամենամոտերկաթուղայինկայարանից /Թումանյան/ 60 կմ,Տաշիրվարչականկենտրոնից 16 կմհետավորությանվրա: Պետականսահմանիցգտնվումէ 15-20 կմհեռավորությանվրա: Գյուղըծովիմակերևույթիցգտնվումէ 1540 մբարձրությանվրա:
Կլիմանայստեղմեղմէ, քանիորջերմությունըլավէպահպանվումօդումևհողում: Օդիինչպեսօրեկանայնպեսէլտարեկանջերմաստիճանիտատանումներըմեծչեն, միջինջերմաստիճանիտարվաամպլիտուդըկազմումէ 24 աստիճան: ՋրայինգոլորշիներբերողգլխավորօդիհոսանքներըգալիսենՍևծովիշրջանից: Ձմեռըլինումէհամեմատաբարտաքևլինումէուժեղքամիներ: Ամառըզովէառավելագույնը +30 աստիճանտաքություն:
Կալինինոյի շրջան Լոռու տոհմաբուծարան
68
1540
7415,96
Բլագոդարնոյե, Նովոսելցովո, Կաթնաղբյուր, Տաշիր
093-45-10-86
888
295
138
23409
74
234
6699.67
73,82
14,54
117,71
7,97
423,35
41,03
1352
235
237
4,5
1.Խմելուջրիևջրամբարներիջրագծիվերանորոգում
1.1 Կոյուղու կառուցում
Որոշ հատվածներ նորով փոխարինել
2. Հանդիսությունների սրահի կառուցում
Գտնել ֆինանսական ներդրողներ
3.Մշակույթի տան վերանորոգում
4.Համայնքապետարանի շենքի վերանորոգում
5 Բնակավայրի ճանապարհների վերանորոգում
Գետավան
Գետավան գյուղը հիմնադրվել է 1905 թվականին,այն գտնվում է Սարատովկայից 3կմ հարավ-արևելք:Նախկին անունը եղել էՂզղալա (Աղջկա բերդ): Գյուղից 3 կմ հարավ -արևելք կան 10-11-րդ դարի ամրոց և Ք,ա 2-րդ-ից 1-ին հազարամյակների բնակատեղի:
Գետավան գյուղը գտնվում է մարզկենտրոնից 42 կմ հեռավորության վրա: Բնակավայրն ունի աշխարհագրական ոչ այնքան բարենպաստ դիրք, ծովի մակարդակից բարձր է 1480 մ, չկան
անտառածածկ տարածքներ: Բնակավայրի կողքով հոսում է Տաշիր Գետը:
157
2.4) պետական սահմանից ուղիղ գծով (կմ)
1,5
10. Քաղաքացիների սպասարկման գրասենյակի առկայությունը (այո, ոչ)
66
7. Միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատություններիքանակը
1. Բնակավայրի բնակարանային ֆոնդի ընդհանուր մակերեսը (մ2)
1475
365
29
2. Բնակավայրի գազիֆիկացման առկայությունը (այո, ոչ)
2. Բնակավայրի բնակիչ ավագանու անդամների թվաքանակը
Գետավան գյուղում որակյալ խմելու ջրով
Գյուղի բնակիչներին բավարար քանակի
ապահովում:
մանրէազերծված ջրով ապահովում:
Տաշիրբազմաբնակավայրհամայնքըկազմավորվելէ 2017 թվականինոյեմբերին <<ՀայաստանիՀանրապետությանվարչատարածքայինբաժանմանմասին>> ՀՀօրենքումփոփոխություններևլրացումներկատարելումասին 2017թվականիհունիսի 9-իՀՀՀՕ-93-Նօրենքով: ԱյնընդգրկումէՀՀԼոռումարզինախկինՏաշիրքաղաքային, Բլագոդարնեյե, Դաշտադեմ, Լեռնահովիտ, Կաթնառատ, Մեդովկա, Մեղվահովիտ, Նովոսելցովո, Սարատովկագյուղականհամայնքները:
Հիմնադրվել է 1913 թվականին Վորոնցովկայից այստեղ տեղափոխված Նովոսելցով ազգանունով մեծահարուստ ռուս մոլոկանի կողմից: Հետագայում գյուղը անվանել են Նովոսելցովո: Նովոսելցովո բնակավայրը Լոռու մարզում,Ձորգետի ձախափնյակում։ Բարձրությունը ծովի մակերևույթից՝ 1475 մ,մարզկենտրոնից՝ 6 կմ հս.արևմուտք։
Գյուղը գտնվում է Ձորագետի ձախափնյակում՝ Տաշիր քաղաքից 6 կմ հարավ։
Կլիման բարեխառն է, ձմեռը՝ երկարատև ու ցրտաշունչ, ամառը` զով։
Նովոսաելցովո
49
4,2
1739
893
Տաշիր,Սարատովկա,Կաթնառատ
077078750
103
220000
120
519
226
5,5
Ճանապարհներին հիմնանորոգում
Համայնքային ճանապարհների սալապատում
ԿՐՈՒԳԼԱՅԱ ՇԻՇԿԱ
Կրուգլայա Շիշկան հիմնադրվել է 1828 թվականին ցարական Ռուսաստանի կայսրուհի Եկատերինայի կողմից արտաքսված ռուս մոլոկանների կողմից և մինչև արցախյան ժողովրդական շարժումը բնակեցված էեղել ռուսներով: Նախնիները եկել են Տաշիրից:
Գյուղական համայնք Հայաստանի Լոռու մարզում, հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 44 կմ հյուսիս-արևմուտք: Գտնվում էՏաշիրի տարածաշրջանում, Տաշիր քաղաքից 8 կմհարավ-արևելք:
Կրուգլայա Շիշկա
181
56
110
5,304
594
Կրուգլայա Շիշկա բնակավայր տանող ճանապարհի ասֆալտապատում:
ՄԵԾԱՎԱՆ
Լոռու մարզն իր ներկայիս տարածքով կազմավորվել է 1996թ. հունվարի 1-ին` ընդգրկելով Տաշիրի, Թումանյանի, Ստեփանավանի, Սպիտակի և Գուգարքի տարածաշրջանները:
Դարեր տևած փորձությունների` կոտորածների, հալածանքների, գերեվարությունների միջով անցած այժմյան Լոռու տարածքում է գտնվում Մեծավան համայնքը: Մեծավան գյուղի (ունեցել է բացառապես հայ բնակչություն) ներկայիս տարածքը մտել է Թիֆլիսի նահանագի Բորչալուի գավառի մեջ: Լոռու և Բորչալուի հայաբնակ գյուղերի բնակչության մեծ մասը հայ լուսավորչական եկեղեցու հետևորդներ են եղել, իսկ հինգ գյուղերում` Շահնազարում, Շիշթափայում, Սարչապետում, Մեծ Ղարաքիլիսայում և Փոքր Ղարաքիլիսայում մեծամասամբ կաթոլիկ հայեր են բնակվել: Նրանք հիմնականում եկել են Ալաշկերտից:
Մեծավանը նախկինում երկու տարբեր անուններ է կրել: Ըստ ազգագրագետ, բանահավաք Ե. Լալայանի` թուրքերի կողմից անվանվել է Ղոշ-Քիլիսա` Խոշավանք` <<Զույգ եկեղեցի>>` գյուղում գտնվող երկու եկեղեցիների պատճառով: Այնուհետև, ըստ Ե. Լալայանի, գյուղն անվանվել է Շահնազար` ի պատիվ մելիք Շահնազարյանի, ով ռուսաց կայսեր կողմից Լոռին ստացել էր որպես ժառանգական տիրույթ: Շահնազարը, ըստ երևույթին, եղել է Մելիք-Ջումշուդի ամառանոցը:
Սակայն գյուղի պատմության մեջ մեծ դեր ունեցած Հայր Սարգիս վարդապետ Յազիչյանն իր ձեռագիր հիշատակարանում նշում է, որ բնակավայրն իրենք են կոչել Շահնազար` գուցե կրկին նկատի ունենալով Մելիք Ջումշուդին:
Լոռին երկար ժամանակ արևելյան Վրաստանի կազմում գտնվել է Ռուսաստանի տիրապետության տակ:
Ռուսական և վրացական իշխանություններն այն որպես մասնավոր սեփականություն տվել են առանձին իշխանական տոհմերի:
Շահնազարը բավական երկար ժամանակ պատկանել է վրաց Օրբելի իշխաններին:
Հաճախադեպ են եղել հողատարածքների սահմանային վեճերը. հողի պակասը և մշտապես վեճի առարկա լինելը պատճառ են դարձել, որ Բորչալուի գավառում պետական հողերի բաժանումներ հաճախակի տեղի ունենան:
Շահնազարը, Սարչապետը, Շիշթափան օգտվել են Բորչալուի պետական ամառանոցներից :
Հետագայում Հայր Սարգիս վարդապետ Յազիչյանի նախաձեռնությամբ այստեղ գաղթած բնակչությունը վրաց Օրբելյան իշխաններից գնում է ներկայիս Մեծավանի տարածքի հողերի մի մասը :
Մինչև 1978 թ. գյուղն անվանվել է Շահնազար, ապա` Մեծավան:
Ըստ ստուգաբանության` <<Շահնազար>> նշանակում է թագավորի հայացքին արժանացած:
Մեծավանը գտնվում է Տաշիրի տարածաշրջանում, Լոռու մարզի հյուսիսարևմտյան մասում` ծովի մակերևույթից 1520 մ բարձրության վրա, հիմնադրվել է 1822 թվականին: Բնակչությունը գաղթել է հիմնականում Ալաշկերտից: 1820 թվականին գաղթել են Երևանի նահանգի Աեքսանդրապոլի գավառ , շուրջ երկու տարի ապրել Ղափլու և Հոռոմ գյուղերում, ապա հաստատվել են Շահնազար, Սարչապետ, Շիշթափա, Մեծ և Փոքր Ղարաքիլիսա գյուղերում: Շուրջ 70 ընտանիք գալիս բնակվում է Մեծավանում` հիմնականում Ալաշկերտի, Մուշի, ապա նաև` Կոստանդնուպոլսի, Կարսի ու Վանի բնակավայրերից: 2017 հունիսի 9-ին ընդունված << ՀՀ վարչատարածքային բաժանման մասին ՀՀ օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին>> օրենքի համաձայն` Մեծավան, Միխայլովկա, Ձյունաշող և Պաղաղբյուր համայնքների միավորման արդյուքնում ձևավորվել է Մեծավան համայնքը:
ԳյուղըհյուսիսիցևարևելքիցշրջապատվածէՎիրահայոցլեռներով, որի <<Գևոսար>> կոչվողլանջինէլտեղադրվածէ: ԱրևմուտքիցշրջապատվածէՋավախքիլեռնալանջերով, իսկհարավարևմտյանևհարավայինմասերովհոսումէՁորագետիխոշորվտակՏաշիրը: ՀյուսիսիցսահմանակիցէՎրաստանիՀանրապետությանը, արևելքից` Ձորամուտգյուղականհամայնքին, հարավ-արևելքից` Միխայլովկագյուղականհամայնքին, հարավից` Տաշիրքաղաքայինհամայնքին, որը 10 կմհեռավորությանվրաէգտնվում, հարավ-արևմուտքից` Դաշտադեմգյուղականհամայնքին, արևմուտքից` Ձյունաշողգյուղականհամայնքին:
Մթնոլորտային տեղումներիմիջինտարեկանքանակը (մմ)
420-450մմ
Օդիմիջինջերմաստիճանըհունվարին (0C)
-4…..-10
Օդի միջինջերմաստիճանըհուլիսին(0C)
+16….+20
174
3,45
5,46
1575
6950,82
Վրաստանի Հանրապետություն,
Տաշիր, Ձորամուտ, Դաշտադեմ, Միխայլովկա, Ձյունաշող
093078189
6020
39
1150
218
238
256,0
1822
5545,49
582,39
65,44
5,76
28,5
676,7
300,81
1247
923
143
Անբարեկարգներբնակավայրայինևմիջբնակավայրայինճանապարհներ
Համայնքի և նրանում ներառված բնակավայրերի ճանապարհների կապիտալ նորոգում, փողոցների բարեկարգում
Մշտական ջրի խնդիր
Համայնքի գյուղական բնակավայրերի ջրամատակարարման ցանցի կապիտալ նորոգում, ջրագծերի անցկացում
ՊԱՂԱՂԲՅՈՒՐ
ՊաղաղբյուրըգտնվումէԼոռումարզիՏաշիրիտարածաշրջանում:
Պաղաղբյուրը հիմնադրվելէ 1870թ: Գտնվումէ Տաշիր քաղաքից մոտ 20 կմհյուսիս-արևմուտք, Վրաստանի հետսահմանից 1 կմհարավ։Բարձրությունըծովիմակերևույթից՝ 1750 մ, հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 80 կմ հյուսիս-արևմուտք:
Պաղաղբյուրէվերանվանվել 1991 թ.-իապրիլի 3-ին մինչ այն ունեցել է Սովուգբուլախ անվանումը: Մինչև 1989 թ. եղելէադրբեջանաբնակգյուղ:Բնակչությունըզբաղվումէանասնապահությամբ, երկրագործությամբևպտղաբուծությամբ:
Բարձրությունըծովիմակերևույթից՝ 1750մ: Հեռավորությունըմարզկենտրոնից՝ 80 կմհյուսիս-արևմուտք։
80
1750
5999.18
Ձյունաշող,Դաշտադեմ
093494352
70,3
5878.90
82.88
2,57
2,82
4,00
2,34
1,29
16,74
268
1.ճանապարհներիհիմնանորոգում
2.գազաֆիկացում
ՄԻԽԱՅԵԼՈՎԿԱ
Տաշիրքաղաքից5կմհյուսիս-արևելք, մարզկենտրոնիցգտնվումէ 59 կմհեռավորությանվրա: Գյուղըհիմնադրվելէ 1870-ականթվականներին: Սկզբնականբնակիչներըեղելենմոլոկաններ: 1953 թ-իցայստեղբնակվելենադրբեջանցիներ, 1988 թ-իցհետո` ադրբեջանականհայփախստականներըևշրջակագյուղերիվերաբնակիչները: Բարձրությունըծովիմակարդակից 1520 մէ: Կլիմանբարեխառնէ, ձմեռը` երկարատևուցրտաշունչ, ամառը` զով: Հաճախեներկարատևանձրևներնուկարկտահարությունը: Ոռոգմանջուրչունենալուպատճառովհամայնքըդժվարանումէկազմակերպելգյուղ. մթերքներիարտադրությունը: Հիմնականումզբաղվումենցորենի, գարու, հաճարի, ոլոռի, ոսպի, տեխնիկական և այլ հատիկընդեղենային մշակաբույսերի արտադրությամբ, կարտոֆիլի, կաղամբիեւայլբանջարանոցային կուլտուրաներիարտադրությամբ: Անասնապահությամբզբաղվողներնարտադրումենկաթ, միս, բուրդ, ձու, մեղր: Գյուղնունիմիջնակարգդպրոց, մշակույթիտուն, բուժկետ, կապիհանգույց: Գյուղատնտեսական գործունեությանհիմնականուղղություններնեն՝ անասնապահությունը, դաշտավարությունը: Գյուղատնտեսությամբզբաղվումէ149 գյուղացիականտնտեսություն: Գյուղատնտեսականնշանակությանհողերը` 1820,4 հա, որից` 1052,2 հավարելահող, 441,5 հախոտհարք, 270,8 հաարոտ: Համայնքիհիմնախնդիրներիմեջկարևորվումենգյուղատնտեսականմթերքներիիրացումը, միջհամայնքայինևգյուղամիջյանճանապարհներիվերանորոգումը, մանկապարտեզի շենքի բացակայությունը, խաղահրապարակների բացակայությունը: Անասունների խմոցների բացակայությունը :
Գյուղըհյուսիսիցևարևմուտքից շրջապատվածէՎիրահայոցլեռներով, : ԱրևելքիցշրջապատվածէԼոքան սարով, իսկհարավարևմտյանևհարավայինմասերովհոսումէՁորագետիխոշորվտակՏաշիրը: ՀյուսիսիցսահմանակիցէՎրաստանիՀանրապետությանը, արևելքից` Ձորամուտ, Պետրովկա Նորաշեն գյուղականհամայնքին, հարավ-արևելքից` Տաշիր քաղաքային համայնքին,որը 5 կմհեռավորությանվրաէգտնվում.
Բարձրությունըծովիմակարդակից 1520 մէ: Կլիմանբարեխառնէ, ձմեռը` երկարատևուցրտաշունչ, ամառը` զով: Հաճախեներկարատևանձրևներն, քամիներնուկարկտահարությունը:
59
1.2
1520
5. Բնակավայրիվարչականտարածքը(քառ. կմ/հա)
2094.36
Տաշիր համյանք, բն.Մեծավան, բն Պետրովկա, բն.Ձորամուտ,
Բն.Նորաշեն
077384093
459
209
20427
211
1820.45
107.28
36.78
8.50
7.29
92.37
21.72
582
353
90
34
3.5
Ճանապարհենրի անբարեկարգ վիճակ
Ճանապարհների կապիտալ նորոգում, փողոցների բարեկարգում
Հանդիսության Սրահ
Բնակավայրը չունի հանդիսության սրահ
Մշակույթի տան վերանորոգում
Մինչև 2027թ ավարտ
Համայնքապետարանի շենքի վերանորոգում
Ժամանցի սրահ
ՍԱՐՉԱՊԵՏ
Սարչապետբնակավայրը կազմավորվելէ 19-րդդարի 20-30-ականթվականներին: Բնակչությանհիմնականմասըգաղթել ենԱրևմտյանՀայաստանիՄուշից, Ալաշկերտգավառի Մոլեսմանգյուղից՝ տեղահանվելով վերոհիշյալևմյուսգավառներից 1826-28թթ. Ռուս-Պարսկականպատերազմիօրերին: Ինչպեսպատմումեն, այսպիսիհալածականմիխումբէլմիօրիրենցճռճռանսայլերով, սովահալածհասելենԼոքսարիլանջը, դեպիանտառհասնելումիտումով: Բերնեբերանանցածպատմությունըհանգումէնրան, որսայլիանիվըջարդվելէ, առաջընթացնընդհատվելևհիշյալընտանիքներըծվարելենՎիրահայոցլեռների բարձրությամբ երկրորդ /Լալվարիցհետո/ Լոքսարիստորոտում, որըհյուսիսիցսահմանակիցէ Վրաստանի Հանրապետությանը: Բնակավայրը կրում է Սարչապետ անվանումը, որն երբևէ փոփոխության չի ենթարկվել և որի ծագումնաբանությունը հայտնի չէ: Բնակավայրի կենտրոնում գտնվում է դեռևս 20-րդ դարի սկզբներին կառուցված կաթոլիկ եկեղեցին, որը խարխուլ է և փլվելու վտանգի տակ է: Բնակավայրն ունի ևս մեկ՝ գործող առաքելական եկեղեցի՝ կառուցված 2006 թ.: 2017 թ. համայնքներիխոշորացմանարդյունքումՍարչապետբնակավայրըխոշորացվելէևթվով 7 բնակավայրերիհետմտելՍարչապետխոշորացվածհամայնքիկազմիմեջ՝հանդիսանալովհամայնքիկենտրոն, որտեղգտնվելէևիրգործունեություննէիրականացրելհամայնքապետարանը և քաղաքացիների սպասարկման գրասենյակը: Այնուհետև 2022թ. նոր վարչատարածքային բաժանման արդյունքում նոր խոշորացման փուլով մտել է Տաշիր խոշորացված համայնքի կազմի մեջ:
ՍարչապետբնակավայրըգտնվումէԼոռումարզիՏաշիրիտարածաշրջանում, Տաշիրքաղաքից 16 կմհյուսիս-արևելք, մարզկենտրոնից 68 կմհեռավորությանվրա, իսկմայրաքաղաքից՝ 176 կմ:ԲնակավայրըսահմանակիցէՎրաստանիՀանրապետությանը:Բարձրությունըծովիմակարդակից 1705 մէ: Բնակավայրիռելիեֆըլեռնայինէ, խիստէռոզացված, ամռանըզովէ, ձմռանըչափավորցուրտ: Ձմռանտևողությունը 202 օրէ, իսկամռանը՝ 163 օր: Տարեկանմիջինջերմաստիճանը 3.6 0C է, իսկառավելագույնը՝ +280C-ից -300C է: Տարեկանտեղումներիքանակը 700-720 մմէ: Առանձինտարիներիներաշտէլինում: Կարկտայինօրերիթիվըկազմումէ 20-25 օր:
Մթնոլորտայինտեղումների միջին տարեկան քանակը (մմ)
700-720
Օդի միջին ջերմաստիճանը հունվարին (0C)
-5,+5
Օդի միջին ջերմաստիճանը հուլիսին (0C)
176
2.5) նախկին շրջկենտրոնից (կմ)
2.6) միջպետական նշանակության ավտոճանապարհից (կմ)
2.6) մոտակա երկաթուղային կայարանից (կմ)
3. Բնակավայրիբարձրությունըծովիմակերևույթից (մ)
1705
4. Բնակավայրիվարչականտարածքը (քառ. կմ/հա)
2216,19
5․Սահմանակից համայնքների և/կամբնակավայրերիանվանումները
Նորաշեն, Արծնի, Պրիվոլնոյե, Լեռնահովիտ,
6. Բնակավայրի վարչական ղեկավարի հեռախոսահամարը
093678862
7․Բնակավայրումփոստային բաժանմունքի առկայությունը(այո, ոչ), քանակը
Այո/1
8.Հաստատված գլխավոր հատակագծի առկայությունը (այո, ոչ)
9. Քաղաքացիներիսպասարկմանգրասենյակիառկայությունը (այո, ոչ)
2098
520
111
320
125
110290
591
1731,91
147,35
8,16
6,31
6. Հատուկ պահպանվող տարածքների
5,23
315,06
2,17
350
275
37
265
Հիմնախնդիրը
Արդյունաբերականձեռնարկություններիբացակայություն
Պետականծրագրերիմիջոցովձեռնարկություններիհիմնում
Գյուղատնտեսությամբզբաղվելուանհեռանկարայնություն
Սպառմանշուկայիստեղծում, կաթիմթերմանգնիբարձրացում, բնակավայրիտարածքումդոնորներիևհամայնքիհամագործակցությոմբկարկտակայաններիտեղադրում
Զբոսաշրջությանզարգացմանանհեռանկարայնություն
Ժամանցիվայրիստեղծում, հյուրատների ստեղծում կամ ստեղծման նպաստում
Արտագաղթ
Աշխատատեղերիստեղծում՝բարերար-համայնք-պետությունհամագործակցությանարդյունքում
Սպորտհրապարակների, մարզասրահներիևխաղահրապարակների, կանաչտարածքներիբացակայություն
Պարզտիպիխաղահրապարակներիևսպորտհրապարակներիկառուցում, կանաչտարածություններիընդլայնում, բարեկարգում՝դոնորներիևհամայնքիհամագործակցությամբ
Մշակույթիտանշահագործման անհնարինություն
Վերանորոգվածմշակույթի տան շենքըհամալրել անհրաժեշտ գույքով (աթոռներևայլն), կազմակերպելևնպաստելստեղծագործականևայլխմբակներիստեղծումնուգործունեությունը
Ջրահեռացմանևոռոգմանհամակարգերիբացակայություն
Ջրահեռացմանևոռոգմանհամակարգերիանցկացում
Միջբնակավայրային տրանսպորտային երթուղու բացակայություն
Միջբնակավայրային տրանսպորտային երթուղու գործարկում
ՊԵՏՐՈՎԿԱ
ՊետրովկանգյուղականբնակավայրէՀՀԼոռու մարզի Տաշիրի տարածաշրջանում Ենթադրությունկա, որՊետրովկանհիմնադրվելէ 18-րդդարիվերջերին, 19-րդդարիսկզբներին` ցարականՌուսաստանիկայսրուհիԵկատերինայիկողմիցարտաքսվածայլահավատռուսներիկողմից: Ռուսներինփոխարինելենադրբեջանցիները, իսկ 1988-89թթ. գյուղըվերաբնակեցվելէԱդրբեջանից բռնագաղթվածհայերով:
2022թվականինխոշորացվել է և հանդիսանում է Տաշիրխոշորացված համայնքի բնակավայրերից մեկը:
ՊետրովկագյուղըգտնվումէՀայաստանիհյուսիսում, Տաշիրիտարածաշրջանում: Հեռավորությունըմարզկենտրոնից 60կմէ, Տաշիրքաղաքից` 8կմ: Վրաստանիսահմանիցհեռավորությունը 4կմէ: ԳտնվումէՀայաստան-Վրաստանմիջպետականմայրուղուց 1կմհեռավորությանվրա: Բարձրությունըծովիմակարդակից 1570 մետր է:Ձմռանտևողությունըմոտ 203 օրէ, իսկամռանըմոտ163 օր: Տարեկանմիջինջերմաստիճանը 3.6 0C է, իսկառավելագույնը՝ +280C-ից -300C է: Տարեկանտեղումներիքանակը 700-720 մմէ:
Պետրովկաբնակավայրի կլիմանբարեխառնլեռնայինէ, տևականցուրտպարզկա ձմեռներով,տաք, համեմատաբարխոնավամառներով:Հաճախեներկարատևանձրևներըևկարկտահարությունը: Օդի ջերմաստիճանը ձմռանը տատանվում է -3-ից-25աստիճան ըստ Ցելսիուսի, ամռանը՝15-ից մինչև 30 աստիճան:Տարեկան մթնոլորտայինտեղումների քանակը՝ 600-700 մմ:
1530
564.09
Ք.Տաշիր, գ. Նորաշեն
094217728
305
5256
491.71
26.13
4.08
0.36
0.52
41.36
250
130
46
Այո/մասնակի
Խմելուջրիջրագծիներքինցանցիկառուցում /ջրագծիհաճախակիվթարներիևջրիկեղտոտված՝անորակլինեուպատճառով
Պետություն –համայնք աջակցությամբ
Միջհամայնքային ճանապարհների բարեկարգում՝ սալիկապատում
Գյուղատնտեսությանզարգացմանանհեռանկարայնություն՝հողերիմշակում, մատչելիևորակյալսերմերի,պարարտանյութերիձեռքբերում
Աջակցություն պետության կողմից
ՊՐԻՎՈԼՆՈՅԵ
Պրիվոլնոյե գյուղը գտնվում է ՀՀ Լոռու մարզի Տաշիրի տարածաշրջանում, Տաշիր քաղաքից 18 կմ հյուսիս-արևմուտք, մարզկենտրոնից 52 կմ հեռավորության, ծովի մակերևույթից գրեթե 1600 մ բարձրության վրա: Գյուղը հիմնադրվել է 1850թ., սակայնգյուղիտարածքումհիշատակվումեն պատմությանևմշակույթիբազմաթիվ անշարժ հուշարձաններ, որոնցցանկըհաստատվելէ 2002 թ. ՀՀ կառավարության կողմից: ՑանկումմասնավորապեսհիշատակվումենՔ.ա. 1-ինհզ.-ի կիսականգուն ևավերակամրոցի, դամբարանադաշտի, միջնադարյանեկեղեցուևմատուռներիմասին,ինչպեսնաև 12-13 դդ. ԽուճապիՎանականՀամալիրիևնրատարածքումհուշաքարերիևայլ պատմականհուշարձանների, դրանցավերակների և հետքերի առկայության մասին: Գյուղի ռուսական եկեղեցին կառուցվել է 1875թ.: Հիմնական բնակչությունը եղել են ռուսներ, որոնք տեղափոխվել էին ցարական Ռուսաստանի տարբեր մարզերից: Գյուղն ունի միջնակարգ դպրոց, մշակույթի տուն, բուժկետ, փոստի բաժանմունք: Գյուղում գործում է Երևանի կաթի գործարանի կաթի ընդունման կետը: Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է ցորենի, գարու, հաճարի, կարտոֆիլի, կաղամբի և այլ բանջարա-բոստանային կուլտուրաների մշակությամբ և անասնապահությամբ: 2017 թվականինոյեմբերիցխոշորացվելէևհանդիսանումէՍարչապետխոշորացվածհամայնքի բնակավայրերիցմեկը:
Պրիվոլնոյե բնակավայրը գտնվում է Լոռու մարզի Տաշիրի տարածաշրջանում,
Տաշիր քաղաքից 18 կմ հյուսիս-արևմուտք, մարզկենտրոնից գտնվում է 52 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաքից` 160 կմ:Բնակավայրը սահմանակից է Վրաստանի Հանրապետությանը: Բնակավայրը բարձրությունը ծովի մակարդակից 1600 մետր է:
Բնակավայրիկլիման ձմռանը ցրտաշունչ է, ամռանը՝ զով: Հաճախակի են չորային երաշտի տարիները: Ձմռանտևողությունը 202 օրէ, իսկամռանը` 163 օր: Տարեկանմիջինջերմաստիճանը 3.6ºC է, իսկառավելագույնը` +28ºC -30ºC: Տարեկանտեղումներիքանակը 700-720մմէ: Առանձինտարիներիներաշտէլինում: Կարկտայինօրերիթիվըկազմումէ 20-25 օր:
1600
5511 հա
Սարչապետ, Սվերդլով ,Լեռնահովիտ,
094909225,091909225
736
299
27335
4621,8
155,19
22,97
10,88
15,39
666,12
19,05
1413
750
252
Ակնկալվողլուծումը
Հանդիսության սրահ
Գյուղատնտեսականարտադրանքիիրացմանհետկապվածդժվարություններ
Սպառմանշուկայիստեղծում
Գերեզմանատուն
Գերեզմանատան ցանկապատում
ԱՊԱՎԵՆ
ՀայաստանիՀանրապետությանԼոռումարզի, Տաշիր համայնքի, Ապավենգյուղը նախկինումունեցել է Սարիյար Փոքր, Սարիալ Փոքր, Սարիար, Սարիար Փոքր անվանումները: Գյուղը Ապավեն է վերանվանվել1991 թվականին և վերաբնակեցվել է Ադրբեջանի և Վրաստանի Հանրապետություններից ներգաղթած բնակիչներով: 2017թ. համայնքների առաջին խոշորացման արդյունքում Ապավեն գյուղը ընդգրկվեց Հայաստանի Հանրապետության, Լոռու մարզի, Սարչապետ խոշորացված համայնքի մեջ: 2022 թվականին համայնքների երկրորդ խոշորացման արդյունքում Ապավեն գյուղը ընդգրկվեց Հայաստանի Հանրապետության, Լոռու մարզի, Տաշիր խոշորացված համայնքի մեջ: Բնակավայրում զբաղվում են անասնապահությամբ, մեղվաբուծությամբ և թռչնաբուծությամբ: Զբաղվում են նաև դաշտավարությամբ, պտղաբուծությամբ (տանձ, խնձոր, սալոր), մշակում են բանջարաբոստանային կուլտուրաներ:
Ապավեն բնակավայրըհամարվում է սահմանամերձ (սահմանակից է Վարաստանի Հանրապետության Քվեմո Քարթլի մարզի հետ), գտնվումէմարզկենտրոն Վանաձորից66,3կմ դեպիհյուսիս-արևելք իսկ համայնքային կենտրոն հանդիսացող Տաշիրից՝ 15,2կմ դեպիհյուսիս-արևելք:Բնակավայրը ծովիմակարդակիցբարձրէ 1700 մ:
Ապավենի օդըկազդուրիչէուառողջարար, բուսականությունը՝լեռնային: Բնակավայրիտարածքըգտնվումէկլիմայականցուրտգոտում: Ձմեռը ցուրտ էևերկարատև:Գարունըերկարատևէուցուրտ: Ցրտահարություններըմիջինտվյալներովվերջանումենապրիլին: Ամառըկարճ է, զովուչոր: Աշունըսառնէ, առաջինկեսումգերակշռումէքիչամպամածուտաքեղանակը, երկրորդկեսըփոփոխական է: Աշնանայինցրտահարություններնսկսվումենհոկտեմբերիվերջինևնոյեմբերիսկզբին: Հաճախենլինումերկարատև անձրևներ, կարկտահարություններ և ուժգին քամիներ:Տարեկան մթնոլորտային տեղումների քանակը` 600-700 մմ:
15,2
167
66,3
0,42
8,7
1700
3,0908/309,08
բնակ․ Արծնի և Նորաշեն
+37493674074
65
69305
272,02
16,65
0,64
1,57
4,0
0,36
12,51
1,33
100
2,172
Գազաֆիկացում (գազամատակարարում)։
Ջեռուցում, կենցաղի բարելավում, արտագաղթի կանխում:
Խմելուջրիմատչելիությանանբավարարմակարդակ:
Հարկավոր են վերանորոգումներ և ենթակառուցվածքերի ավելացումներ:
Բնակավայրըմոտակագյուղերիհետկապողճանապարհներիանբավարարվիճակ:
Վերանորոգումներ (փոսալցում, հարթեցում), տուֆովսալարկում,ջրահեռացման ուղիների, ջրատարերի կառուցում:
Դպրոցահասակ երեխաներին տրանսպորտով ապահովելը։
Նոր երթուղի (համապատասխան տրանսպորտի տրամադրում):
Գյուղատնտեսականնշանակությանհողերիմշակմանհետկապվածդժվարություններ:
Մատչելի գյուղտեխնիկա, սերմեր, պարարտանյութ, հասանելի և արդյունավետ շուկա:
Գյուղատնտեսականնշանակությանհողերիկադաստրային անճշտություններ:
Անհատական աշխատանք սեփականատերերի հետ (չափագրում և պետ. գրանցում):
ԱՐԾՆԻ
Արծնի բնակավայրը գտնվում է ՀՀ Լոռումարզում, Տաշիրիտարածաշրջանում: Գյուղը ծայրամասային է, լեռնային, 2005թ. կառավարության որոշմամբ ճանաչվել է սահմանամերձ: Արծնի գյուղը վերաբնակեցվել է 1988թ. դեկտեմբեր ամսից, Ադրբեջանի հանրապետության տարբեր շրջաններից բռնի գաղթած փախստականներով և Վրաստանի Հանրապետության տարբեր շրջաններից եկածներով: Նախկինում ունեցել է Ղզըլգիլիսե, Դազ Զարաքիլիսա, Կզըլդաշ, Կզըլքիլիսա, Ղարաքիլիսա, Ղզըլքիլիսա, Ղզըլդաշ անվանումները: Արծնի է վերանվանվել 1991 թ. ապրիլի 3-ից:
Արծնիբնակավայրըգտնվում է Տաշիր քաղաքից 15 կմ հյուսիս-արևելք, մարզկենտրոնից՝ 67կմ հեռավորության վրա: Հյուսիս-արևելքից սահմանամերձէհարևանՎրաստանին: Բարձրությունը ծովի մակարդակից 1630-1700 մետր է: Բնակավայրիռելիեֆըլեռնայինէ, խիստէռոզացված, ամռանըզովէ, ձմռանըչափավորցուրտ: Ձմռանտևողությունը 202 օրէ, իսկամռանը՝ 163 օր: Տարեկանմիջինջերմաստիճանը 3.6 0C է, իսկառավելագույնը՝ +280C-ից -300C է: Տարեկանտեղումներիքանակը 700-720 մմէ:
Կլիմանբարեխառնլեռնայինէ, տևականցուրտձմեռներով։Ձնածածկույթըամենտարիկայունէ։Ամառներըտաքենևհամեմատաբարխոնավ։ Տարեկան մթնոլորտայինտեղումների քանակը՝ 600-700 մմ, Օդի միջին ջերմաստիճանը հունվարին (0C) -5 +5, Օդի միջին ջերմաստիճանը հուլիսին (0C) +18
200
67
800մ
4. Բնակավայրիբարձրությունըծովիմակերևույթից(մ)
561.4
Ապավեն,
Նորաշեն,Սարչապետ
077200928
Այո/ համայնքի կենտրոնում
419
84
19840
124
487.26
52.83
5.33
4.57
1.32
7.46
2.65
229
4.6
Ներհամայնքային ճանապարհների և փողոցների նորոգում և բարեկարգում
Փողոցներում կվերանան ջրափոսերը, դրանք կդառնան անցանելի ու հարմարավետ ինչպես տրանսպորտային միջոցների, այնպես էլ հետիոտների երթևեկության համար՝ տարվա բոլոր եղանակներին:
Սպառմանշուկայիստեղծում, կաթիմթերմանգնիբարձրացում
Հասարակականտրանսպորտիբացակայություն
Հասարակակնտրանսպորտիգործարկում՝բնակավայր-համայնքիկենտրոնևբնակավայր-շրջկենտրոնիրարկապողերթուղիներով
ՆՈՐԱՇԵՆ
Դեռևս 19-րդ դարի կեսերից Արևմտյան Հայաստանի մի շարք նահանգներից, մասնավորապես Ալաշկերտից, սկսվում է տեղի հայերի զանգվածային տեղաշարժ, որոնց մի մասը հասնում է մինչև Հայաստանի հյուսիսային շրջաններ: Բնակվելով տարբեր վայրերում, ի վերջո, նրանք հաստատվում են ներկայիս Տաշիրից դեպի հյուսիս-արևելք ընկած մի բնակավայրում, որը կոչվում է Նորաշեն՝ նոր շինված: Այսպիսով, տեղից-տեղ գաղթած ալաշկերտցիների վերջին հանգրվանը դառնում է Նորաշեն գյուղը: Նրանք սկզբում հաստատվում են գյուղի հյուսիսային հատվածում, այնուհետև ավելանում է գյուղի բնակչության թվաքանակը, հետևաբար ավելանում են բնակելի տները, մեծանում է գյուղի տարածքը և արդեն 1924 թվականին ալաշկերտցիներով բնակեցված տարածքը անվանվում է Նորաշեն: Նորաշենը բոլոր կողմերից շրջապատված է ոչ այնքան բարձր լեռներով ու գեղատեսիլ անտառներով, ինչը յուրահատուկ հմայք է հաղորդում գյուղին: Հայաստանի հյուսիսում՝ Լոռու գողտրիկ անկյուններից մեկում տեղակայված գյուղը չունի պատմամշակութային տեսարժան վայրեր, բացի 2014 թվականին կառուցված կաթողիկե եկեղեցուց, բայց միշտ գրավել է հյուրերի ուշադրությունը շրջապատող բնության աննկարագրելի գեղեցկությամբ և, իհարկե, նորաշենցիների հյուրասիրության ու ջերմ վերաբերմունքի շնորհիվ:
Նորաշենը բնակավայր է ՀՀ Լոռու մարզի Տաշիր համայնքում, Տաշիր քաղաքից 11 կմ դեպի հյուսիս-արևելք: Մարզկենտրոնից գտնվում է 63 կմ հեռավորության վրա, մայրաքաղաքից՝ 165կմ: Բնակավայրը ծովի մակերևույթից ունի 1575 մ բարձրություն: Սահմանակից է Վրաստանի Հանրապետությանը:
Նորաշեն բնակավայրն ունի լեռնային ռելիեֆ, բնորոշ են զով ամառները և ոչ այնքան ցուրտ ձմեռները: Ձմեռը համեմատաբար ավելի երկար է տևում, քան ամառը: Տարեկան միջին ջերմաստիճանը կազմում է 3.8 0C, առավելագույնը՝ +290C-ից -300C: Կարկտային օրերի թիվը կազմում է 18-23 օր:
Մթնոլորտային տեղումների միջին տարեկան քանակը (մմ) 700-720
Օդի միջին ջերմաստիճանը հունվարին (0C) -6, +6
Օդի միջին ջերմաստիճանը հուլիսին (0C) +19
170
73
Սարչապետ, Արծնի, Ձորամուտ, Միխայլովկա, Պետրովկա, Լեռնահովիտ
093475448
1492
192
76
51975
385
1155,22
103,55
20,15
7,9
119,81
5,33
689
137
256
2,3
Խմելուջրիջրագծիանբարենպաստվիճակ
Ջրագծիհիմնովինվերանորոգում
Բնակավայրիտարածքումարտադրականկամայլնշանակությանձեռնարկությանհիմնում՝դոնորների, ձեռնարկատերերիկամայլկազմակերպություններինախաձեռնությամբ, որըկհանդիսանաորևէճյուղիզարգացմանխթանևկտաաշխատատեղերիստեղծմանհնարավորություն
Facebook
Location on Google Maps
YouTube